Η στένωση σπονδυλικής στήλης αποτελεί μια πάθηση όπου ο σπονδυλικός σωλήνας ουσιαστικά στενεύει. Ο σπονδυλικός σωλήνας είναι μια οστέινη δομή σε κυλινδρικό σχήμα, που σχηματίζεται από τη συνένωση (άρθρωση) των οπίσθιων σπονδυλικών τόξων μέσα από τον οποίο διέρχεται ο νωτιαίος μυελός για την αυχενική και θωρακική μοίρα και ο νωτιαίος σάκος για την οσφυϊκή και ιεροκοκκυγική μοίρα. Η φυσιολογική διάμετρος του σπονδυλικού σωλήνα κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2,5 cm. Η μείωση της διαμέτρου του σωλήνα, όταν δηλαδή φτάσει να είναι είναι κάτω του 1 cm, ορίζεται ως σπονδυλική στένωση.
Η σπονδυλική στένωση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο της σπονδυλικής στήλης, προκαλώντας κατά κύριο λόγο πόνο, μούδιασμα ή αδυναμία στα χέρια και τα πόδια, ανάλογα με την περιοχή της στένωσης. Έχει παρατηρηθεί σπάνια στη θωρακική μοίρα, σε μικρό ποσοστό των περιπτώσεων στην αυχενική και περισσότερο στην οσφυϊκή μοίρα, γι’ αυτό και η στένωση οσφυϊκής μοίρας, όπως είναι γνωστή, είναι μια πολύ συχνή πάθηση της σπονδυλικής στήλης.
Οι αιτίες, τα συμβάματα τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε σπονδυλική στένωση, ποικίλλουν μεν, αλλά ως βασική αιτία πρόκλησης της πάθησης αυτής θεωρείται η φθορά των σπονδύλων, η οποία επέρχεται φυσιολογικά με την πάροδο των ετών. Τα αίτια, που ενδεχομένως προκαλέσουν στένωση της σπονδυλικής στήλης, μπορούν να διαχωριστούν σε οξέα και χρόνια, ανάλογα με τον χρόνο που απαιτείται για να επιφέρουν τη στένωση της σπονδυλικής στήλης.
Ως οξέα συμβάματα πρόκλησης της σπονδυλικής στένωσης μπορούν να χαρακτηριστούν τα εξής:
● Η ρήξη του ινώδους δακτυλίου του μεσοσπονδύλιου δίσκου και δημιουργία δισκοκήλης.
● Τα σπονδυλικά κατάγματα με παρεκτόπιση του οπίσθιου τοιχώματος του σπονδυλικού σώματος ή του σπονδυλικού τόξου.
● Οι συνοβιακές κύστεις.
● Η ενδοκαναλική αιμορραγία.
Στα χρόνια συμβάματα για την περίπτωση της στένωσης σπονδυλικής στήλης συναντώνται κυρίως τα παρακάτω:
● Η υπερτροφία των σπονδυλικών αρθρώσεων (εκφύλιση - γήρανση).
● Η υπερτροφία του ωχρού συνδέσμου (εκφύλιση - γήρανση).
● Οι όγκοι στον σπονδυλικού σωλήνα, είτε είναι έξω από αυτόν είτε είναι ενδοσκληρίδιοι.
Τα συμπτώματα της στένωσης της σπονδυλικής στήλης βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τη μοίρα της σπονδυλικής στήλης στην οποία εμφανίζεται η στένωση.
Η συμπτωματολογία, δηλαδή, που αναπτύσσεται στην περίπτωση της αυχενικής στένωσης (στένωση στην αυχενική μοίρα) και της θωρακικής (στένωσης που εμφανίζεται στη θωρακική μοίρα), όπου έχουμε μυελοπάθεια, θα είναι διαφορετική από αυτή της οσφυϊκής στένωσης (στένωση που συμβαίνει στην οσφυϊκή μοίρα).
Τα συμπτώματα που συνδέονται με τη στένωση της οσφυϊκής μοίρας είναι τα εξής:
● Η διαταραχή του βαδίσματος λόγω της μυϊκής αδυναμίας χαλαρού τύπου.
● Οι διαταραχές της ανθεκτικότητας όπως είναι τα μουδιάσματα, τα μυρμηγκιάσματα και η διαλείπουσα χωλότητα.
● Το αίσθημα καύσου ή κρύου που παρατηρεί ο ασθενής στα κάτω άκρα του.
● Η ιππουριδική συνδρομή, που εμφανίζεται στις πιο βαριές μορφές οξείας οσφυϊκής στένωσης και η οποία χρήζει άμεσης χειρουργικής επέμβασης.
Η απάντηση είναι πως όχι, η στένωση της σπονδυλικής στήλης δεν αποτελεί μια πάθηση η οποία θα εκφραστεί με κάποιο σύμπτωμα για όλες τις περιπτώσεις ασθενών. Σε ποσοστό άνω του 85-90% και άνω των 50 ετών στον γενικό πληθυσμό παρατηρείται ακτινολογική στένωση. Με απλά λόγια, η ηλικιακή αυτή ομάδα εμφανίζει εικόνα σπονδυλικής στένωσης στη μαγνητική τομογραφία αλλά ένα πολύ μικρότερο ποσοστό αυτής εμφανίζει συμπτωματολογία. Δεν έχει δοθεί ακόμη εξήγηση γιατί, ενώ ανευρίσκεται ακτινολογικά σπονδυλική στένωση, το μεγαλύτερο κομμάτι αυτού του πληθυσμού δεν εμφανίζει συμπτώματα. Έτσι, ως επί το πλείστον, η σπονδυλική στένωση είναι τις περισσότερες φορές τυχαίο ακτινολογικό εύρημα, για το οποίο πρέπει να συμβουλευτεί κανείς τον ειδικό σπονδυλικής στήλης, για να ενημερωθεί σχετικά με τα προληπτικά συντηρητικά μέτρα που πρέπει να λάβει ώστε να αποφεύγει στο μέλλον τη χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης.
Για να γίνει η διάγνωση της σπονδυλικής στένωσης, θα πρέπει να γίνει λήψη του πλήρους ιατρικού ιστορικού του ασθενή το οποίο, στη συνέχεια, θα συνεκτιμηθεί με την κλινική εικόνα, την ακτινογραφία και την απεικονιστική εικόνα του με MRI (μαγνητική τομογραφία), που επίσης πρέπει να πραγματοποιηθούν. Αντί της μαγνητικής τομογραφίας, εφόσον συντρέχουν λόγοι οι οποίοι απαγορεύουν στον ασθενή να την πραγματοποιήσει, μπορεί να διενεργηθεί αξονική τομογραφία (CT) ή αξονική μυελογραφία. Σε περιπτώσεις όπου συνυπάρχει συμπτωματολογία και απεικονιστική ελάττωση της διαμέτρου του σπονδυλικού σωλήνα <1cm, τότε έχουμε μετά βεβαιότητας στένωση.
Η θεραπεία για τη σπονδυλική στένωση οσφυϊκής, αυχενικής και θωρακικής μοίρας, σχεδιάζεται με βάση στο στάδιο στο οποίο βρίσκεται η πάθηση, καθώς και βάσει των συμπτωμάτων που παρουσιάζει ο ασθενής. Ο υπεύθυνος νευροχειρουργός είναι εκείνος ο οποίος θα καθορίσει ποια είναι η κατάλληλη μέθοδος αντιμετώπισης για την περίπτωση του εκάστοτε ασθενή.
Σε αρχικά στάδια, με ήπια συμπτωματολογία, ο ασθενής ακολουθεί συνήθως ένα εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας με πιο συντηρητικά μέσα, στα οποία μπορεί να περιλαμβάνονται τα εξής:
● Η λήψη φαρμάκων, όπως είναι τα παυσίπονα ή άλλου είδους αγωγή η οποία θα καθοριστεί από τον γιατρό σύμφωνα πάντα με τα συμπτώματα του εκάστοτε ασθενή.
● Η φυσικοθεραπεία, η οποία θα πραγματοποιηθεί με στόχο να δυναμώσουν οι μύες της σπονδυλικής στήλης τους ασθενή και να διατηρηθεί η ευκαμψία τους σε όσο το δυνατόν καλύτερα επίπεδα.
● Διάφορες ασκήσεις, ειδικά σχεδιασμένες ώστε να βοηθήσουν τον ασθενή να βελτιώσει την ισορροπία του.
● Οι επισκληρίδιες ενέσεις για κάποιες εβδομάδες ή και μήνες, όπου εγχύονται στεροειδή στη σπονδυλική στήλη τα οποία μπορούν να θέσουν σε έλεγχο τη φλεγμονή που έχει δημιουργηθεί.
Ο γιατρός θα δώσει, επίσης, στον ασθενή διάφορες συμβουλές ως προς ορισμένα πράγματα τα οποία μπορεί ο ασθενής να τροποποιήσει στην καθημερινότητά του και να ανακουφίσει τα διάφορα συμπτώματα που προκαλεί η στένωση της σπονδυλικής στήλης.
Σε περιπτώσεις ασθενών, όπου η συντηρητική θεραπεία δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα ή υπάρχουν καταστάσεις, όπως μυελοπάθεια ή ιππουριδική συνδρομή, η χειρουργική επέμβαση κρίνεται απολύτως απαραίτητη για τη θεραπεία της στένωσης της σπονδυλικής στήλης.
Το χειρουργείο αποτελεί άμεση θεραπευτική λύση σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως είναι οι περιπτώσεις ασθενών με ιππουριδική συνδρομή ή μυελοπάθεια, σε προχωρημένα στάδια της οσφυϊκής, αυχενικής ή θωρακικής στένωσης και, τέλος, όταν έχει εξαντληθεί το περιθώριο δοκιμής των διαφόρων συντηρητικών μεθόδων αντιμετώπισης οι οποίες δεν είχαν τα αποτελέσματα που έπρεπε.
Αντικειμενικός σκοπός στην χειρουργική θεραπεία της σπονδυλικής στένωσης είναι η διερεύνηση του σπονδυλικού σωλήνα, έτσι ώστε να σταματήσει η πίεση στις νευρικές δομές (νεύρα) που διέρχονται μέσα από τον νωτιαίο μυελό.
Η διαδικασία ονομάζεται οπίσθια αποσυμπίεση και επιτυγχάνεται με την πεταλεκτομή (laminectomy). Την αφαίρεση, δηλαδή, τμήματος ή όλου του πετάλου του σπονδύλου με ταυτόχρονη αφαίρεση τμήματος του ωχρού συνδέσμου, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ του πετάλου και του νεύρου.
Οι σύγχρονες τεχνικές ημιπεταλεκτομής ή πεταλεκτομής, με μικροσκόπιο ή ενδοσκόπιο, και ειδικούς πλοηγούς επιτρέπουν στον νευροχειρουργό την αποφυγή μυϊκών καταστροφών, την απώλεια αίματος (δεν χρειάζεται μετάγγιση), αλλά και δημιουργίας αστάθειας στην σπονδυλική στήλη. Η διαδικασία αυτή συγκαταλέγεται, πλέον, στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που εφαρμόζονται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η στένωση της σπονδυλικής στήλης.
Η παραμονή η οποία απαιτείται μετεγχειρητικά στο νοσοκομείο περιορίζεται στο ένα βράδυ. Ταυτόχρονα μειώνεται στο ελάχιστο ο συνολικός χρόνος αποκατάστασης του ασθενή, με αποτέλεσμα την πιο σύντομη επάνοδό του στην κανονικότητα, η οποία βελτιώνεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό καθώς μειώνεται η ένταση των συμπτωμάτων που προκαλεί η σπονδυλική στένωση.
Η οπίσθια αποσυμπίεση ενδέχεται να συνδυαστεί και με άλλες χειρουργικές επεμβάσεις, σε πολύπλοκες περιπτώσεις όπου συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης.
Συνοψίζοντας, όταν η σπονδυλική στένωση αποτελεί τυχαίο ακτινολογικό εύρημα χωρίς συμπτωματολογία, δεν πραγματοποιείται χειρουργείο.
Δίνοντας γενικές συμβουλές στον ασθενή για αλλαγή του τρόπου ζωής του, όπως ισομετρική γυμναστική, περπάτημα, κολύμβηση, διακοπή καπνίσματος, απώλεια σωματικού βάρους κ.τ.λ. μπορεί να μειωθεί η ένταση των συμπτωμάτων και να βελτιωθεί η καθημερινότητά του, αποφεύγοντας το χειρουργείο.
Η συμπτωματική στένωση, λοιπόν, μπορεί να είναι ελαφριά, μέτρια ή βαριά και, ανάλογα με την έντασή της, αποφασίζεται το αν είναι κατάλληλη η συντηρητική ή η χειρουργική αντιμετώπιση για τον εκάστοτε ασθενή. Έτσι, έχουμε:
A. Ελαφριά οσφυαλγία, η οποία ανταποκρίνεται σε αναλγητική αγωγή και στα διάφορα συντηρητικά μέτρα.
B. Μέτρια και πιο βαριάς μορφής οσφυαλγία, η οποία έρχεται και φεύγει (με υποτροπές) και μπορεί να εκφράζεται με:
● πόνο στα κάτω άκρα
● αδυναμία βάδισης για πάνω από 500μ. χωρίς στάση (διαλείπουσα χωλότητα στα 500μ.)
● δυσαισθησίες κάτω άκρων, με αίσθημα καύσου ή κρύου και μουδιάσματα
Γ. Βαριά οσφυαλγία, όπου συνυπάρχουν όλα τα συμπτώματα που ισχύουν και για την περίπτωση της μέτριας οσφυαλγίας, αλλά με αδυναμία βάδισης πάνω από 50- 200μ. χωρίς στάση αυτή τη φορά.
Για τις περιπτώσεις Α και Β, της ελαφριάς και μέτριας μορφής σπονδυλική στένωση δηλαδή, συστήνεται σε πρώτη φάση τουλάχιστον η συντηρητική θεραπεία, με το πρωτόκολλο που έχει ήδη περιγραφηθεί παραπάνω.
Για τη Γ περίπτωση, αυτή της βαριάς σπονδυλικής στένωσης με διαλείπουσα χωλότητα κάτω από τα 50μ., υπάρχει απόλυτη χειρουργική ένδειξη.
Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον νευροχειρουργό Δρ. Στέλιο Βλατάκη, για να ενημερωθείτε αναφορικά με ό,τι είναι απαραίτητο να γνωρίζετε για τη στένωση της σπονδυλικής στήλης. Μάθετε τις αιτίες που προκαλούν τη σπονδυλική και οσφυϊκή στένωση, τα συμπτώματα που προκαλούνται σε κάθε μία από τις περιπτώσεις, τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διάγνωσή τους και τις μεθόδους θεραπείας τους. Κλείστε σήμερα το ραντεβού σας με τον Δρ. Βλατάκη και βελτιώστε την καθημερινότητα και τη ζωή σας, ακολουθώντας το εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας που θα σχεδιάσει για εσάς.
Προγραμματίστε το ραντεβού σας